Een bijzonder symptoom is overmatig wondvochtlek, soms informeel beschreven als "lekkende benen" of "natte benen"2 wanneer patiënten hun symptomen uitleggen. Maar lekkage van wondvocht is een symptoom van een onderliggend probleem - en het mag niet als de norm worden geaccepteerd.
Moeilijk te genezen wonden zoals VLU's hebben op veel verschillende manieren invloed op patiënten. Deze wonden worden vaak niet goed gediagnosticeerd en genezen dus niet, wat leidt tot een continue productie van een groot volume wondexsudaat. Zowel de wond als de aanwezigheid van exsudaat hebben een significante en negatieve invloed op de kwaliteit van leven van dergelijke patiënten3. De mogelijkheid van lekkage, vuile kleding en beddengoed, slechte geur en andere gênante uitdagingen maken VLU's - niet gediagnosticeerd of niet - zowel fysiek problematisch als psychologisch traumatisch. Het afdoen van aanhoudend overmatig exsudaat als "normaal" en het behandelen van "lekkende benen" (en deze uitdrukking) als diagnose is problematisch en bewijst de gezondheid en kwaliteit van leven van de patiënt een slechte dienst2.
Lekkage van wondvloeistof: een symptoom, geen diagnose
Wondlekkage en exsudaatbeheer is een van de meest uitdagende bijwerkingen van VLU's. Maar met een progressief genezende VLU zouden de exsudaatniveaus na verloop van tijd beter beheersbaar moeten worden. Als een patiënt echter geen diagnose heeft gesteld, die zou helpen bij de behandeling van veneuze aandoeningen, kan het probleem van "lekkende benen" zonder verder onderzoek worden genormaliseerd. Patiënten melden vaak lekkage als symptoom, en helaas, in plaats van de oorzaak van het overmatige exsudaat te achterhalen, worden zwaar exsudatieve wonden behandeld zonder verdere diagnose. In plaats daarvan zou de overvloedige hoeveelheid exsudaat moeten fungeren als een aanwijzing voor het begrijpen van een diepere oorzaak, die waarschijnlijk veneuze ziekte is, maar ook kan worden beïnvloed door comorbiditeiten die de genezing beïnvloeden.
Voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg is het van cruciaal belang om genezing te ondersteunen door verder te gaan dan het oppervlak om twee dingen te doen: ten eerste een robuuste wondbeoordeling uitvoeren, rekening houdend met de hele persoon/patiënt, en ten tweede inzicht krijgen in veneuze aandoeningen en hoe deze verband houden met ulceratie.
Het evenwicht van het exsudaat bereiken
Bij de behandeling van veneuze beenulcera is een vochtig wondmilieu belangrijk, wat betekent dat een bepaalde hoeveelheid exsudaat met de juiste samenstelling een cruciale rol speelt bij wondgenezing. Het type en volume exsudaat vertelt een verhaal over de wond en kan wijzen op het potentieel om te genezen7. Begrijpen wat exsudaat gezond en ongezond maakt, is een belangrijk onderdeel van de behandeling.
Gezond exsudaat is strokleurig en zou in volume moeten afnemen naarmate de wondgenezing vordert. Wonden die langzamer genezen, vertonen te veel of abnormaal exsudaat, en zijn waarschijnlijke tekenen dat er een onderliggende veneuze aandoening aanwezig is2 en diagnose en behandeling vereist die verder gaan dan alleen proberen overtollig exsudaat te verzorgen of te maskeren.
Typische behandelingen ter ondersteuning van de genezing omvatten geschikte compressietherapie (indien niet gecontra-indiceerd) en infectiebeheersing (indien aanwezig)2.
Problemen met de kwaliteit van leven als gevolg van beenulcera
Desalniettemin is de aanwezigheid van een overtollig exsudaat, hoewel indicatief voor een meer systemisch probleem, op zichzelf negatief voor VLU-patiënten. Deze patiënten moeten zich niet alleen zorgen maken over de mogelijkheid van frequentere – en mogelijk traumatische – verbandwisselingen om de overvloed aan exsudaat en de daarmee gepaard gaande pijn en maceratie van de huid, geuren, schade aan kleding en beddengoed te beheersen, maar ze ervaren ook psychologische problemen, variërend van sociaal isolement en depressie tot problemen met het gevoel van eigenwaarde4, 5, 6. okt. Daarnaast is er ook een mogelijkheid van een negatieve sociaaleconomische impact op hun leven, omdat ze niet meer naar hun werk gaan of hun baan verliezen8.
Naast deze problemen met de kwaliteit van leven, kan het gebrek aan verbetering van de wond en het exsudaat tot ergere problemen leiden. Ten eerste nemen patiënten soms het heft in eigen handen en gebruiken ze ongeschikte producten om wondlekkage in te dammen, wat tot ernstigere complicaties kan leiden. En ten tweede zorgen verhoogde pijn door huidbeschadiging rond de wond en een toename van de infectie-incidentie voor meer ongemak, verdere vertraagde genezing en soms bij patiënten die meerdere kuren met systemische antibiotica krijgen voorgeschreven omdat de oorzaak van de lokale infectie niet wordt aangepakt9.
Zonder genezing en een juiste diagnose en behandelingskuur zullen patiënten meer klinische interventies nodig hebben2, wat de kwaliteit van leven van patiënten verder beïnvloedt en de gezondheidszorgstelsels belast.
Behandeling van de onderliggende oorzaak van lekkende benen
Een passende beoordeling van exsudatieve wonden en abnormaal exsudaat, evenals een volledige beoordeling van de patiënt als geheel is nodig om ervoor te zorgen dat een juiste diagnose wordt gesteld. Totdat de oorzaak is vastgesteld, zal het probleem van overmatige lekkage aanhouden en kan de wond niet genezen, wat voor onbepaalde tijd een negatieve invloed heeft op de gezondheid en kwaliteit van leven van de patiënt. De patiënt heeft recht op een juiste diagnose en behandeling die zijn wond de beste kans geeft om te genezen.
