Brandwonden en brandwondenzorg
Volgens de European Burns Association is een brandwonde een complex trauma dat multidisciplinaire en continue therapie vereist.1 De complexiteit van brandwondenzorg wordt versterkt door het hoge infectierisico bij brandwonden, waarbij infecties van brandwonden en sepsis tot de belangrijkste oorzaken van morbiditeit en mortaliteit bij brandwondpatiënten behoren.2
Belangrijkste strategieën voor brandwondenzorg en infectiepreventie
Belangrijke strategieën voor brandwondenzorg en het voorkomen van infecties, zoals beschreven in de European Practice Guidelines for Burn Care (Versie 4, 2017)1 van de European Burns Association, laten zien dat er meerdere effectieve manieren zijn om het infectierisico bij brandwonden te minimaliseren. Enkele van deze strategieën zijn:
- Snelle eerste wondbeoordeling: een snelle en nauwkeurige beoordeling van brandwonden is cruciaal. Vroege debridement (het verwijderen van necrotisch weefsel) vermindert het substraat dat beschikbaar is voor bacteriële proliferatie. De Europese richtlijnen benadrukken dat "vroegtijdige excisie van brandwonden de infectierisico’s verlaagt en de uitkomsten verbetert." Na de debridement is passende wondbedekking, via verband of huidtransplantaten, essentieel om het wondbed te beschermen tegen microbiële invasie.
- Handhygiëne en aseptische technieken: strikte naleving van handhygiëneprotocollen is een hoeksteen van infectiepreventie. Zorgverleners moeten hun handen desinfecteren voor en na ieder patiëntcontact. Richtlijnen adviseren dat "aseptische technieken toegepast moeten worden tijdens wondzorgprocedures om kruisbesmetting te voorkomen." Dit omvat het gebruik van steriele handschoenen, instrumenten en verbandmaterialen tijdens wondmanagement.
- Omgevingscontrole: het handhaven van een schone en gecontroleerde omgeving in brandwondeenheden is van vitaal belang. Richtlijnen benadrukken het belang van "regelmatige reiniging en desinfectie van oppervlakken en apparatuur om milieucontaminatie te minimaliseren." Het implementeren van isolatieprotocollen voor patiënten met resistente infecties en het waarborgen van geschikte ventilatiesystemen kan het risico op ziekenhuisinfecties verder verminderen.
- Bewaking en monitoring: actieve bewaking van wondkweken en monitoring op tekenen van infectie maken vroege detectie en interventie mogelijk. Richtlijnen adviseren dat "regelmatige microbiologische assessments uitgevoerd moeten worden om gerichte antimicrobiële therapie te begeleiden." Daarnaast kan het monitoren van klinische tekenen bij patiënten, zoals koorts, toegenomen wondexsudaat of onverwachte pijn, tijdige onderzoeken en aanpassingen van de behandeling stimuleren.
- Antibioticabeheer: oordeelkundig gebruik van systemische antibiotica is essentieel om de ontwikkeling van resistente organismen te voorkomen. Richtlijnen adviseren dat "antibioticatherapie gebaseerd moet zijn op kweekresultaten en beperkt moet blijven tot bevestigde infecties."
- Voeding: voeding ondersteunt het immuunsysteem en bevordert wondgenezing. Richtlijnen stellen dat "vroegtijdige voedingsondersteuning gestart moet worden om te voldoen aan de verhoogde metabolische eisen van brandwondpatiënten." Dit omvat voldoende eiwitinname en supplementatie van vitaminen en mineralen die essentieel zijn voor immuunfunctie.
- Patiënteducatie: het informeren van patiënten en hun familie over infectiepreventiemaatregelen, zoals correcte wondzorgtechnieken en tekenen van infectie, stelt hen in staat actief deel te nemen aan hun zorg. Richtlijnen benadrukken dat "betrokkenheid van patiënten bij zorg de naleving van infectiebeheersingspraktijken kan verbeteren."
- Antimicrobiële middelen, zoals zilver: topische antimicrobiële middelen kunnen een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van wondinfecties. Zilverhoudende verbanden worden met name veel gebruikt vanwege hun breedspectrum antimicrobiële eigenschappen. De review "Silver in Wound Care—Friend or Foe?"3 bespreekt de effectiviteit van zilver en merkt op dat "zilverhoudende verbanden de bacteriële belasting in wonden kunnen verminderen." Er wordt echter ook gewaarschuwd voor mogelijke cytotoxiciteit, met het advies dat "de voordelen van zilver moeten worden afgewogen tegen mogelijke nadelige effecten op wondgenezing." Daarom moet de keuze van antimicrobiële verbanden geïndividualiseerd worden, rekening houdend met factoren zoals wondgrootte, diepte en de algemene conditie van de patiënt.
Richtlijnen adviseren antimicrobiële verbanden voor brandwonden met risico op kolonisatie en infectie. Zilversulfadiazinecrème (SSD) is een type antibioticum dat tweede- en derdegraads brandwonden behandelt, maar wordt geassocieerd met de slechtste uitkomsten in de behandeling van brandwonden wat betreft infectie en epithelialisatie. Ondertussen blijken verbanden met zilver superieur te zijn aan SSD en aan zilvervrije verbanden voor brandwonden wat betreft epithelialisatie, infectie, pijn en kosten. Correct gebruik van zilverhoudende verbanden is essentieel voor optimale wondgenezing. - Herziening van verbandwisselprotocollen: Omdat het gebruik van SSD een hogere frequentie van verbandwissels vereist, is er een verhoogd risico op kruisbesmetting1. Gezien de toegenomen bewustwording rondom het ondersteunen van ongestoorde wondgenezing, is het herzien van de frequentie van verbandwissels en verbandwisselprotocollen een andere belangrijke strategie voor infectiepreventie.
Een meervoudige aanpak om het infectierisico bij brandwonden te minimaliseren
Het minimaliseren van het infectierisico in de brandwondenzorg vereist een veelzijdige aanpak die zorgvuldig wondbeheer, naleving van infectiepreventie- en hygiëneprotocollen, omgevingscontroles, monitoring, verstandig gebruik van antibiotica, voedingsondersteuning, betrokkenheid van de patiënt en passend gebruik van antimicrobiële middelen, zoals indien nuttig zilverhoudende verbanden, omvat.
Door deze strategieën toe te passen, kunnen zorgverleners de uitkomsten voor brandwondenpatiënten aanzienlijk verbeteren, de last van infecties verminderen en optimaal genezingsproces bevorderen.
