Weefselvervorming
Een doorligwond (decubitus) wordt gedefinieerd als weefselschade die ontstaat door aanhoudende druk, wrijving en schuifkrachten op het weefsel tussen een oppervlak en een uitstekend botdeel. Om het mechanisme achter dit type letsel te begrijpen, moet men kijken naar de effecten van deze krachten op celniveau. Druk, wrijving en schuifkrachten zijn onderling verbonden en kunnen samen een zodanige vervormingskracht uitoefenen dat cellulaire structuren, zoals het cytoskelet, beschadigd raken. Deze schade kan ertoe leiden dat het celmembraan faalt in zijn functie om het transport van ionen tussen de cel en de extracellulaire omgeving te reguleren. Het falen van het celmembraan leidt snel tot celdood. De afsterving van meerdere cellen in het weefsel resulteert uiteindelijk in het ontstaan van gebieden met weefselnecrose.
-
Druk
-
Schuifkracht
-
Wrijving
Ischemie
Naast schade op celniveau moet ook gekeken worden naar de effecten van druk, wrijving en schuifkrachten op de bloedvaten in kwetsbaar weefsel. Deze krachten kunnen samen de bloedvaten vervormen en hun vermogen aantasten om voldoende zuurstof naar het weefsel en de cellen te transporteren (ischemisch letsel). Dit zuurstoftekort leidt tot de ophoping van afvalstoffen, een verstoring van de zuurgraad (pH) in de cel en uiteindelijk tot celdood.
Men gaat er algemeen van uit dat dit proces zich ontwikkelt over een periode van enkele uren, in tegenstelling tot weefselvervorming, dat zich doorgaans sneller voltrekt.
Microklimaat
Een belangrijke aanvullende factor bij het ontstaan van doorligwonden is het microklimaat, dat bestaat uit de temperatuur en de mate van vochtigheid op het raakvlak tussen de huid en het oppervlak. Een verhoogde huidtemperatuur in combinatie met hoge vochtigheid als gevolg van zweet, urine of wondvocht kan het risico op doorligwonden vergroten, doordat de stofwisselingsbehoefte van de huid toeneemt, de mechanische weerstand van de huid tegen uitwendige krachten afneemt en de wrijvingskrachten tussen de huid en het ondersteunend oppervlak toenemen.
Het risico van een individu om een doorligwond te ontwikkelen wordt verder beïnvloed door intrinsieke factoren zoals leeftijd, het vermogen om van houding te veranderen, mentale toestand, voedingsstatus, de mate van doorbloeding van het weefsel en een reeks mogelijke bijkomende aandoeningen.
* World Union of Wound Healing Societies (WUWHS) Consensus Document. Role of dressings in pressure ulcer prevention. Wounds International, 2016
