Diabetisch voetulcus is een veelvoorkomende, ernstige complicatie van diabetes mellitus type 1 én type 21. Diabetes kan gepaard gaan met ischemie, neuropathie en misvormingen die een specifiek hoog risico op het ontwikkelen van een voetulcus met zich meebrengen en genezing van het ulcus onwaarschijnlijk maken.
Vanwege de verminderde bloedtoevoer naar het onderbeen kan bij een diabetisch voetulcus gemakkelijk necrose, infectie of betrokkenheid van diepe weefsels, inclusief het bot, ontstaan2. Het percentage voetamputaties, aangepast voor de leeftijd, is naar schatting 15 maal hoger onder mensen met diabetes dan in de algemene bevolking1,2,3.
De behandeling van een diabetisch voetulcus kan wondtoilet (débridement), bescherming tegen trauma, behandeling van infecties, exsudaatmanagement en het stimuleren van de genezing omvatten4.
Epidemiologie
Patiënten met diabetes mellitus type 1 of type 2 hebben een levenslang risico op een voetulcus tot 25%2 4. Geïnfecteerde of ischemische diabetische voetulcera zijn goed voor ongeveer 25% van alle ziekenhuisopnames voor patiënten met diabetes3 4. Diabetische voetulcera zijn verantwoordelijk voor bijna tweederde van alle niet-traumatische amputaties van de onderste ledematen die in Europa en de VS worden uitgevoerd1 3 5.
Het risico op amputatie is bij mensen met diabetes ongeveer 15 keer hoger dan in de algemene bevolking1 2 4.
Deze gegevens benadrukken het belang van snelle en effectieve behandeling van diabetische voetulcera.
Etiologie
De oorzaken van diabetische voetulcera zijn een combinatie van chronische vernauwing van kleine arteriolen die zuurstof aan de weefsels leveren, diabetische arteriolosclerose, wat resulteert in weefselischemie, en hoge veneuze druk, resulterend in weefseloedeem en hypoxie2.
Patiënten met diabetes ontwikkelen specifieke risicofactoren die leiden tot voetulcera, waaronder verlies van gevoel als gevolg van diabetische neuropathie, eerdere huidbeschadiging of zweren, voetmisvorming of andere oorzaken van druk, uitwendig trauma, infectie en chronische ischemie als gevolg van perifere vaatziekte1 2.
Klinische en economische belasting
Wereldwijd leefden in 2014 naar schatting 422 miljoen volwassenen met diabetes, vergeleken met 108 miljoen in 19801. De wereldwijde prevalentie (leeftijdsgestandaardiseerd) van diabetes is sinds 1980 bijna verdubbeld, van 4,7% tot 8,5% bij de volwassen bevolking, wat een toename van de bijbehorende risicofactoren weerspiegelt, voornamelijk als gevolg van obesitas1.
Het aantal amputaties van de onderste ledematen, als gevolg van diabetische voetzweren, is doorgaans tien tot 20 keer zo hoog als dat van niet-diabetische populaties7. In de VS werden in 2010 ongeveer 73.000 niet-traumatische amputaties van de onderste ledematen uitgevoerd bij volwassenen van 20 jaar of ouder met diabetes; 60% kwam voor bij mensen met diabetes7.
In de VS toonden gegevens van Medicare aan dat tussen 2006 en 2008 patiënten met een diabetische voetulcus ongeveer 14 keer per jaar door hun poliklinische zorgverlener werden gezien en ongeveer 1,5 keer per jaar in het ziekenhuis werden opgenomen. Uit de Amerikaanse claimgegevens bleek ook dat de zorgkosten voor elke aanvrager met een diabetische voetulcus ongeveer USD 33.000 bedroegen voor alle Medicare-diensten per jaar8. Patiënten met een amputatie van de onderste ledematen werden ongeveer 12 keer per jaar door hun poliklinische zorgverlener gezien en werden ongeveer twee keer per jaar in het ziekenhuis opgenomen, met een totale zorgkosten van USD 52.000 per jaar8.
Effecten op de levenskwaliteit van de patiënt
Studies hebben aangetoond dat mensen met diabetes die een genezen voetulcus hebben, een betere gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven hebben in vergelijking met mensen met chronische, niet-genezen diabetische voetulcera wanneer ze worden geëvalueerd met behulp van standaardvragenlijsten9. Ook voor verzorgers van diabetici met chronische, niet-genezende voetulcera is er een grote emotionele belasting9.
Risico op infectie
Chronische niet-genezende ulcera van de voet zijn vatbaar voor infecties, wat kan leiden tot ernstige complicaties, waaronder osteomyelitis en bloedvergiftiging10 11.
Wanneer de diagnose van een maagzweerinfectie wordt gesteld, wordt de behandeling gebaseerd op het klinische stadium van de infectie en wordt meestal röntgenbeeldvorming uitgevoerd om osteomyelitis11 uit te sluiten of te bevestigen. De meest voorkomende infecterende organismen zijn aërobe Gram-positieve kokken, aërobe Gram-negatieve bacillen en anaërobe organismen in diepe zweren10 11 12.
Volgens de richtlijnen van de Infectious Disease Society of America (IDSA) is er sprake van infectie als er sprake is van duidelijke etterende afvoer en/of de aanwezigheid van twee of meer tekenen van ontsteking (erytheem, pijn, gevoeligheid, warmte of verharding)11. Bij de behandeling en behandeling van infectie van een diabetische voetulcus moet een multidisciplinair team van experts worden betrokken, waaronder chirurgen, specialisten op het gebied van infectieziekten, diabetologen, microbiologen en verplegend personeel11.
Preventie en risicobeheer
Het nemen van preventieve maatregelen en het begrijpen van de risico's van diabetische voetulcera zijn belangrijke factoren bij het verminderen van de incidentie van ernstige gevolgen. Vroege diagnose en behandeling dragen ook bij aan het beheersen van het risico op ontwikkeling.
Daarnaast is het opleiden en betrekken van patiënten bij hun eigen voetzorg een belangrijk en versterkend aspect van het beheersen van risico's en het bereiken van betere resultaten. Om uw diabetespatiënt te voorzien van middelen om hen te helpen meer te weten te komen over de zorg voor hun voeten, vindt u hier een handige downloadbare gids.
